표 3. | Table 3. 세 집단 간 한국어 마찰음 /sha/와 /s*a/에 대한 주파수 무게중심 평균과 표준편차(단위: Hz) | The mean COG (Hz) of fricatives /sha/, /s*a/ in Korean for the three groups
집단 | 모음 | 평음 /sh/ | 경음 /s*/ |
On | Mid | Off | On | Mid | Off |
KM | /a/ | 6,388 (2,142) | 6,138 (3,178) | 1,967 (844) | 6,040 (2,755) | 8,665 (2,027) | 8,687 (2,670) |
/i/ | 4,664 (1,699) | 5,511 (1,207) | 5,008 (1,184) | 4,743 (1,878) | 6,000 (1,360) | 5,811 (1,423) |
BKS | /a/ | 3,565 (2,287) | 5,064 (3,126) | 3,471 (2,732) | 4,149 (2,233) | 7,116 (1,979) | 5,178 (3,014) |
/i/ | 4,405 (1,943) | 5,765 (1,955) | 5,223 (1,796) | 4,628 (1,850) | 6,029 (1,700) | 5,461 (1,796) |
AKS | /a/ | 4,044 (2,745) | 4,352 (3,342) | 1,829 (2,109) | 5,159 (2,615) | 6,675 (2,968) | 4,562 (3,496) |
/i/ | 3,909 (2,245) | 5,343 (2,205) | 4,618 (2,189) | 4,373 (2,234) | 5,755 (2,117) | 5,106 (2,067) |
COG, center of gravity; KM, Korean monolingual; BKS, beginning Korean speakers; AKS, advanced Korean speakers.